De angst om door de mand te vallen, ontmaskerd te worden als iemand die eigenlijk maar gewoon een beetje wat doet, dat ze er achter komen dat je eigenlijk maar een heel gewoon iemand bent die ook maar een beetje wat aanklooit,…
Ze zullen er toch binnenkort wel een keer achter komen dat ik eigenlijk niks bijzonders kan of doe…
Dit soort overtuigingen gebaseerd op een angstig voorgevoel dat zich om het hoekje heeft verscholen, zo net uit je zicht, daar is een naam voor: Imposter syndrome (oplichterssyndroom of bedriegersfenomeen).
Niet alleen jij hebt er last van, maar velen met jou en mij.
Definitie:
‘een term die in de jaren 1970 werd geïntroduceerd door psychologen en onderzoekers om mensen te beschrijven die niet in staat zijn hun prestaties te internaliseren. Ondanks externe bewijzen van hun competentie, blijven mensen met het syndroom ervan overtuigd dat ze bedriegers zijn en hun succes niet verdienen. Blijken van succes worden afgedaan als geluk, timing of het resultaat van het misleiden van anderen waardoor die denken dat zij intelligenter en competenter zijn dan ze zelf geloven.’
Bron: Wikipedia
Hoe was dat voor mij?
Bij elke functie waarin ik startte kwam dat gevoel weer sterk naar boven. Het leek niet te maken te hebben met hoe goed de functie bij me paste, hoeveel het van me vroeg of hoe leuk ik het vond om te doen. Het was er. Dat onrustige gevoel dat ik maar wat deed, het ook niet helemaal zeker wist allemaal, dat ik regelmatig vertrouwde op mijn gevoel van hoe dingen moesten of niet meer kon herleiden hoe ik wist wat ik wist.
Toch is er nooit een moment gekomen dat het uitkwam, dat bange voorgevoel. Mijn leidinggevenden hebben nooit voor mijn neus gestaan met de vraag wat ik in vredesnaam aan het doen was. Ook moest ik heel hard lachen toen ik erachter kwam dat dus veel mensen dit gevoel kennen van zichzelf en waarvan ik het dus echt onterecht vond dat ze dit dachten. Maar hoe komt dat nou?
Achtergrond
Bij 40 tot 70% van de mensen komen dit soort gevoelens voor. De achtergrond hiervoor ligt onder meer in de attributie van succes . Waar schrijf je aan toe dat je een succesvolle ervaring hebt? Aan iets in jezelf of aan iets buiten jezelf, zoals toeval?
Is dat doordat je hard gewerkt hebt? Was het toeval? Had je goede hulp? Paste wat je deed goed bij jouw vaardigheden? Had je veel geoefend?
Iets dat ook meespeelt is je zelfbeeld en je beeld van de ander. Heb je het gevoel dat je goed genoeg bent zoals je bent, los van wat je presteert? Is het oké om dingen te leren door ze te oefenen, fouten te maken en gaandeweg te verbeteren? Zie je de ander als slimmer, competenter en beter dan jezelf, wat jij of die ander ook doen? Hoeveel wéét je echt van hoe anderen jou, anderen of situaties ervaren of vul je vaak voor een ander in hoe hij/zij dat ziet?
Als je negatief naar jezelf kijkt en positief naar de ander, is de kans ook groter dat dit bange voorgevoel je regelmatig bekruipt.
Waar herken je dit aan?
Mensen die hier last van hebben gaan zaken uitstellen, maken dingen niet af, gaan geen uitdagingen meer aan, bereiden alles tot in detail voor of controleren achteraf alles dat ze doen. Het risico wordt geminimaliseerd of vermeden om op die manier de confrontatie met je eigen angst te omzeilen.
Herken jij dit gevoel en wil je er mee aan de slag?
Wat kun je doen?
De meesten van ons voelen zich niet heel happy bij deze overtuigingen en ze kunnen je behoorlijk in de weg zitten. Vaak voelt het alsof er iemand steeds met je meepraat in je hoofd en overal een mening over heeft. Behoorlijk vermoeiend!
Geloof niet alles wat je denkt!
Herhaal niet alles wat je denkt!
Maak kleiner wat je als succes telt: niet alleen het eindproduct is een positief resultaat, alle stappen die je daarvoor hebt gezet, zijn allemaal hun eigen succesmoment!
Ga gepaste uitdagingen aan om jezelf weer te oefenen in het aangaan van de spanning van iets nieuws of uitdagends doen. Als je het zo moeilijk vind dat je niet in beweging komt, was het te groot; als je er fluitend doorheen komt, zoek dan de volgende keer wat meer spanning op!
Beleef successen bewust en deel ze met anderen!
Concrete actie is belangrijk:
Ga aan de slag om inzicht te krijgen in hoe jouw succeservaringen echt tot stand komen.
- Schrijf op wat je bereikt hebt.
- Noteer alle zaken die bijgedragen hebben om tot een positief resultaat te komen en focus hierbij op jouw talenten en competenties.
- Schrijf positief, laat al dat negatieve getetter in je hoofd maar kletsen.
Leestips:
- https://www.psychologiemagazine.nl/artikel/imposter-syndroom-altijd-bang-om-door-de-mand-te-vallen/