Ik val maar meteen met de deur in huis: controle bestaat niet. Je gaat het niet vinden, niet bereiken, niet in jezelf, niet op je werk, niet met je kinderen. Nergens en nooit...
Dat vond ik een lastige boodschap om te verteren toen ik dat voor het eerst zo kraakhelder voor mijn voeten gelegd kreeg. Au! Help! Ja, maar...
Gelukkig werd het gevolgd door: er bestaat wel grip. Is anders dan controle (gezonder en flexibeler bijvoorbeeld) en geeft minder herrie in de interactie met anderen. Ik bedoel ermee dat je in verbinding blijft met jezelf, de situatie, de ander waardoor je in staat blijft om te denken, te voelen en te handelen.
Inmiddels kan ik beamen dat dit waar is. Ik loop nog steeds af en toe vast in mijn behoefte aan controle, krijg bij tijd en wijle 'op liefdevolle wijze' van mijn man te horen wanneer dit zo is én ik kan het horen inmiddels. Echt horen ;)
Wat ik ook weet is dat controlebehoefte iets is dat veel van ons meedragen als een oplossing voor een situatie die ooit in ons leven voorkwam. Een situatie waarin dingen als zeggenschap, persoonlijke ruimte, steun, aandacht of veiligheid onvoldoende aanwezig waren. Controle was een heel logische oplossing in reactie op die situatie toen; als we volwassen worden gaat de oplossing die we in onze jonge jaren 'bedachten', steeds meer knellen. Helaas is het dan vaak al een andere rol gaan vervullen: die van veiligheid vergroten door angst of spanning te verminderen.
De 'controle loslaten' is het advies dat je dan vaak krijgt: ontspan, er gaat niks gebeuren, je kan dat hartstikke goed, je hoeft niet alles voor te bereiden, het wijst zich vast wel vanzelf,... Goed bedoelde adviezen met meestal heel veel waarheid, maar...ze helpen niet. Het gaat namelijk voorbij aan wat je nodig hebt: opnieuw leren omgaan met spanning, angst, onrust, onzekerheid...zonder in de controle te schieten. En zoals alles dat je gaat leren is het belangrijk om te oefenen net buiten je comfortzone en niet mijlenver er voorbij. Dan knal je namelijk keihard je overlevingspatroon in. Je voelt je namelijk niet uitgedaagd, maar overvraagd.
Niet meer in je controlebehoefte schieten is niet iets dat je zomaar even doet en vaak ook niet in je eentje lukt of met behulp van een boek. Het is ontstaan in de relatie met anderen en je hebt ook weer anderen nodig om een andere manier te leren. Het vraagt oefening, bewuste aandacht voor wat er gebeurt in jou en in de interactie. In je eentje op de bank heb je waarschijnlijk een stuk minder behoefte aan controle en daar is dan ook weinig te leren op dit vlak.
Hoe begin je?
Het begint met herkennen dat je behoefte hebt aan controle. Dat dat iets is waar jij naar neigt als het spannend wordt of om te voorkomen dat je het spannend vindt. Voorbereiden van gesprekken, taken, reizen, etc. In je hoofd of letterlijk door uit te zoeken hoe het station eruitziet waar je heen gaat of het hotel, door hele gesprekken in je hoofd vast in je eentje te voeren,... Dit herken je vast in jezelf, je partner, je kind, je ouders, vrienden,... Iedereen doet dit; het gaat om de mate waarin én wat doet het met je als we zouden afspreken dat je dat komende week niet zou mogen. Is dat 'oké, onhandig' of 'help, dat lijkt me echt vreselijk...!' ?
Comentarios